giahuanthu

Trang Mạng Lê Quang Đẳng
www.lequangdang.net

Gia Huấn Thư

Lời Dẫn Nhập

Ngày xưa thánh nhân đã noí: " Dưỡng tử phương tri phụ mẫu ân" nghiã là nuôi con rồi mới biết ơn cha mẹ. Quả là chân lý. Trong ca dao cũng hát rằng:

Công cha như núi Thái Sơn
Nghiã mẹ như nước trong nguồn chạy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ HIẾU mới là đạo con.

Núi Thái Sơn là một ngọn núi vô cùng cao và rộng, không thể đo lường được. Nước trong nguồn chạy ra không bao giờ cạn. Cho nên công cha và nghiã mẹ cao như núi, rộng như biển. Hầu hết mọi người nhận thức được điều nầy ở trạng thái trễ, vì cha mẹ không còn nữa hoặc bị không gian cách trở hay hoàn cảnh cản ngăn !.

Thấy cảnh hư hỏng, hoang đàng và thiếu giáo dục cuả các cháu trong gia tộc ai cũng phải đau lòng, xót dạ và tiếc uổng
(bởi vì được đầu thai làm người đã khó) nhưng khí thấy được và biết được thì đã muộn màng, không còn kịp để cứu vớt nửa !. Phải chăng thiếu dạy dỗ lúc còn thơ, thiếu sự hy sinh cuả cha mẹ cho con cái ? Phải chăng vì hoàn cảnh gây nên hay trách nhiệm làm cha mẹ bị lãng quên một cách cố ý hoặc khoán trắng cho trời đất ?!.

Gia Huấn Thư nầy ghi chép lại tất cả những lời giáo huấn cuả Ba Mẹ gởi cho các con ở phương xa và những đóng góp từ các anh chị trong gia tộc bằng những kinh nghiệm thực tế cuả cuộc sống hiện tại để lưu lại và phổ biến đến các thế hệ sau, hầu gìn giữ, xây dựng và phát huy thanh danh cua gia tộc đã lưu truyền năm đời, cùng những giá trị quí báu cuả nếp sống trước những cam dỗ vây quanh trong cuộc sống đương thời trên xứ người và tại quê nhà.

Tục ngữ có câu: "Con hơn cha là nhà có phước". Hơn cha là hơn về học vấn, đạo đức; Được hơn cha là vì cha mẹ hy sinh cả đời cho con cái, tứ tấm bé cho đến khi trưởng thành, từ miếng ăn giấc ngủ đến tiến bạc chỉ vì muốn con mình học hành đỗ đạt và đức hạnh hơn người và hơn cha mẹ. Có Phước là vì vậy, vì bậc cha mẹ dám hy sinh cho con, cho những thế hệ tiếp nối cao hơn, khá hơn.

Gìn giữ và kế thừa được Gia Đạo, Gia Kỷ và Gia Phong một cách vuông tròn mà ông bà, cha mẹ để lại cho các con, cháu, chắt và chút là một cách báo Hiếu vậy.

Chúng con kính dâng lên Ba Mẹ: Gia Huấn Thư nầy để kính mừng bát tuần cuả Ba Mẹ. Nếu việc ghi chép nầy có chút ít công đức thì xin hồi hướng về Ba Mẹ được khoẻ mạnh và an vui trong bát tuần.

Sydney , muà xuân Kỹ Mẹo 1999.

Lê Quang Đẳng và Lê Đình Nhã

Mục Lục

Chương 1 : Lưu Từ Giáo Huấn

1- Thăm con và nhắc con học hành
2- Thả mồi bắt bòng
3- Cam chịu ...Vì muốn con học hành đỗ đạt
4- Phụ tại quan kỳ chí
5- Đền ân và đáp nghĩa
6- Không mẹ thì cậu
7- Đạo Nhân
8- Anh chị em phải hoà thuận
9- Đạo Vợ Chồng
10- Trí và Nhân

Chương 2: Lưu Ngôn Giáo Tử

1- Tình Huynh Đệ
2- Vợ hiền và dâu thảo
3- Đạo Nhân
4- Ân cha, nghiã mẹ
5- Đạo Vô Chồng
7- Đạo Con
8- Đạo Sống
9- Nội và Ngoại
10- Đối với cha mẹ
11- Chọn rễ và dâu
12- Đối với xóm giềng
13- Lời mẹ dạy
14- Cãm tưởng cuả các con
15- Lời hứa
16- Di chỉ
17- Chín điều tâm niệm
18- Chữ Tâm
19- Cần và Kiệm
20- Hiếu thuận
21- Cờ bạc
22- Gia Phong
23- Làm lành lánh dữ

Chương 3: Gia Đạo

1- Đạo con
2- Đạo ngươì
3- Đạo anh chị
4- Đạo Vợ chồng
5- Đạo cha mẹ

Chương 4: Gia Kỷ và Gia Phong

1- Gia Kỷ
2- Gia Phong
3- Gia Bảo
   (1) Gia Phả
   (2) Hương hoả
   (3) Nhà Thờ
   (4) Nhà Mồ
     (5) Qũy Học Bổng

Chương 5: Kinh Nghiệm Sống

1- Sĩ Diện
2- Giáo Dục
3- Tương Lai
4- Bài toán cuả một đời người
5- Tình yêu và hôn nhân

Kết Luận
Đính kèm

Chương 1 : Thư Giáo Huấn

Trong chương nầy ghi chép lại những lời giáo huấn qua thư đã viết cuả ông Lê Văn Bảy gởi cho ngươì con trai là Lê Quang Đẳng trong khoản 20 mươi năm xa cách . Những số trong ngoặc đơn cuả mỗi thư có phần diễn giãi ở cuối thư.

Thư Thứ Nhất:
Thăm Con và Nhắc Học Hành

Phụng Hiệp ngày 23 tháng 10 năm 1983

Đẳng mến,

Hơn năm qua Ba không thư từ gì cho con cả. Nguyên nhân vì năm trước Ba viết cho con 3 thư liền mà con không trả lời một thư nào hết, có lẻ những thơ ấy không vừa ý con là phải ?
Vậy hôm nay nhơn lúc Nhã về thăm nhà, mà cũng là lúc lòng Ba vui buồn lẩn lộn, nên Ba viết những lời như thế nầy mà từ trước tới nay Ba dấu con. Vì muốn con an tâm học hành nên Ba đã dấu con không nói thật về tình cảnh gia đình hiện nay.
Sau đây Ba kể sơ qua về công việc làm ăn cuả gia đình mình cho con nghe chơi. Về phần đất ruộng thì gia đình ta chỉ còn 3200 thước vuông ( 3.2 công) qua mỗi vụ luá, thuế vụ rồi thì còn độ 15 giạ, qua hai vụ thì còn độ 30 giạ, số luá nầy chỉ chỉ đủ cơm khách mà thôi. Ba chỉ noí bấy nhiêu, nếu noí nửa so bị loạn trí không viết được nửa.

Để Ba viết câu sách Phật mà bây giờ đúng với gia đình ta:

Nam lai, Bắc dản tẩu Tây Đông,
Khám đắc phù sanh tổng thị không,
Thiên dã không, Điạ dã không,
Nhơn sanh yểu yểu tại kỳ trung.
Thê dã không, Tử dã không,
Kim dã không, Ngân dã không,
Huỳnh tuyền lộ thượng bất hậu hà,
Tàng lưởng thủ không (1)
Hiện giờ là vậy đó, mà khó nhứt là ăn mặc mới là đúng hơn. Thật là thánh hiền nói chẳng sai:
Thiên quyển Thi Thơ nang khước dị
Nhứt ban y phạn dị khước nan.
Có nghiã là ngàn cuốn Kinh Thi, Kinh Thơ khó mả dễ, một món áo cơm dễ mà khó.
Ba viết tới đây hình như tư tưởng đã cuồng, thôi không còn viết gì được nửa. Có lẻ con hình dung được một phần nào một phần nào sinh hoạt cuả gia đình và thể xác cuả ba rồi chứ. Chúc con khò để học tập và ba chờ thấy bằng Kỹ Sư cuả con gởi về.

Ba
(đã ký)
Phụ chú:
Ba sợ con sau nầy dẫm đi dẫm lại lời thầy Tử Lộ:
Mộc dục tịnh như phong bất tức
Tử dục dưỡng nhi phụ bất tại (2)
Ngày 01 tháng 6 âm lịch Ba có nhận 200 đô, do Nhã mang về. Đây mới thật là:
Cửu hạn phùng cam vỏ (3).
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) Một cảnh sống rất khó khăn và thiếu thốn. Người dân bỏ đi tứ xứ, chợ búa không người, vợ chồng lý tán, tiến bạc cũng không ...!
(2) Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng
Con muốn nuôi cha thì cha không còn nửa.!
(3) Chín năm hạn hán, được một cơn mưa rào .

Thư Thứ hai:
Thả Mồi Bắt Bóng (1)

Phụng Hiệp Ngày 10 tháng 12 năm 1986

Đẳng mến !

Ba viết thơ nầy đến thăm con
Thăm cháu nội ba thăm vợ con
Sức khoẻ dồi dào làm ăn phát
An khang trường lạc, vĩnh miên trường.
Để trả lời con viết 6 trang
Xem xong con mặt lại thêm làng
Nội dung con viết không sự thật
Sao lại nhè cha bịp hả con ?
Ba đã biết rồi mấy năm qua
Con theo ảo ảnh phải chăng là?
Thả mồi bắt bóng là ngu dại
Cho đến bao giop72 sáng mặt ra?
Mồi ngậm trong mồm là Cữ nghiệp(2)
Bóng là đồ qậm chức quan to
Ơn đức sanh thành con ngoảnh mặt (3)
Thâm ân cúc dục chẳng cần lo (4)
Than Ôi ...!
Lưỡi câu cao vọng đã móc vành môi
Dĩ hoạn, bả hư vinh mỗi ngày một quật ngã chí tiến thân
Đây là tư tưởng và hành động của con trong mấy năm qua.

Đây là con chó và miếng thịt
Chó kia trước quán cơm lại tốp
Bổng đớp ngay miếng thịt tha lôi
Quán nhơn quơ gậy dơ roi
Chó ta chạy thoát ra ngoài bờ sông
Cầu ngang bắt, nước trong như lọt
Chạy đàng xa nghĩ khoẻ toan xơi
Gương trông nước mắt thảnh thơi
Nhịp cầu uốn lộn bóng rời đáy sông

Thả mời bắt bóng giữa dòng
Miếng ngon kề miệng mà không được gì.
Đấy là tư tưởng và hành động cuả con là thế đó.
Ba nghĩ rằng kể từ nay con gát đao, xếp súng để lăng lưng vaò cữ nghiệp, để cướp mảnh văn bằng
Chẳng qua tiến sĩ cũng là cữ nhân
Con ơi ! nếu con chẳng nghe lời cha
Đừng viết thư về noí ba hoa
Dù cho muôn dậm hải hà
Con dấu đi một, về ba hiểu mười.

Còn về chiếc xe máy cày:
Có vàng ta chẳng dám phô
Máy chạy ồ ồ vang dội tiếng con.

Ba
(đã ký)

(1) Thả mồi bắt bóng là bỏ cái thực tế trước mắt chắc ăn mà đi tìm cái hư ảo. Chính trị là hư ảo có nay, mất mai
(2) Cữ nghiệp là tốt nghiệp đại học bằng cữ nhân
(3) Phụ đạo sanh thành sơn nhạc trọng: Là công sanh thành và dưỡng dục của cha như núi thái sơn
(4) Mẫu ân cúc dục hải hà thâm: Là ơn nuôi dưỡng của mẹ sâu, rộng như biển cả bao la.