chindieutamniem

Chín Điều Tâm Niệm

Một là Thờ Kính ông bà

Hai thì Hiếu Thảo mẹ cha mới là

Ba là anh em Thuận Hoà

Bốn là chòm xóm vào ra Kính Nhường

Năm là Cần Kiệm tề gia

Sáu thì Cẩn Thận là bùa hộ thân

Bảy là Lòng Nóng phải dằn

Tám là Kềm Chế để răn lòng tà

Chín là phải học Ý Cha

Thành người Nhân Đức mới là con ngoan

Lê Văn Bảy
20/10/1987

Dẫn Giải

1- Đối với Ông Bà thì phải Thờ Kính, thờ là lễ nghi tôn kính ngươì đã khuất bằng cách lập một bàn thờ có đủ nhang đèn, hoa, quả, bánh, cơm ...để tỏ lòng kính quý. Phải thường xuyên nhang khói và thăm viếng mộ phần cuả tổ tiên.

2- Đối với Cha Mẹ thì phài Hiếu Thảo, phải biết chăm sóc cha mẹ từng miếng cơm, manh áo, phải noí năng lễ phép và kính trọng. Phải thăm viếng thường ngày, nếu ở xa thì phải thăm hỏi qua điện thoại hay ít nhất là về thăm một lần trong năm.

3- Đối với anh, chị và em thì phải Thuận Hoà, phải biết kính trên, nhường dưới, thương yêu và đùm bọc nhau. Phải giúp đở nhau khi hoạn nạn hay bần hàn.

4- Đối với lối xóm hay ngươì lân cận thì phải biết kính trọng và nhường nhịn họ, không được hơn thua hay tranh giành nhau trong sinh hoạt thường ngày, bởi vì ngươì xưa đã nói : " Bà con xa không bằng láng giềng gần..."

5- Cần Kiệm tề gia:
Cần là cần mẫn, siêng năng làm việc, luôn năng động mà không làm biếng.
Kiệm là tiết kiệm, thí dụ kiếm được 100 đồng chỉ tiêu sài 40 đồng còn tiết kiệm được 60 đồng...Ngươì tây phương có câu: " It does not a matter how much you earn but it is a serious matter how much you save ..."
Có nghiã là: Vấn đề nghiêm trọng là tiết kiệm chớ không phải là kiếm được nhiều tiền. Từ đây cho thấy biết tiết kiệm thì khá giả, thí du: anh hai làm trong vòng 20 năm kiếm được 2 triệu đô mà không tiết kiệm được một đô nào hết thì vẫn nghèo hơn anh tư, trong khi đó anh tư kiếm được ít hơn anh hai 50% thì sau 20 năm kiếm được 1 triệu mà biết tiết kiệm nên anh tư dành được 500 ngàn đô sau 20 năm làm việc, còn anh hai không để dành được một đô nào hết trong khi đó anh hai kiếm tiền nhiều hơn anh tư gắp đôi ...!

Tề gia: Ngày xưa Đức Khổng Tử đã dạy là làm một người quân tử thì phải biết: '' Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ .." Có nghĩa là sau khi học hành lập thân, thành tài, nên danh rồi thì lập gia đình và phải biết quản lý gia đình từ vợ, con cái, việc làm của vợ chồng, việc học cuả con và kinh tế (một con gà bươi mà nhiều con gà mổ thì không khá nổi...!) Nếu không tề gia được cả đơì lận đận, vất vã và nghèo khó ...! Căn bản cuả tề gia là siêng năng làm việc cả hai vợ và chồng, phải biết tiết kiệm để lo cho con cái học hành và phòng khi có đau yếu, bệnh hoạn mà chạy thuốc thang... không phải bị lâm cảnh nợ nần, là Cần Kiệm vậy.

6- Phaỉ luôn luôn cẩn thận thì sự an toàn luôn được bên mình như một ngươì có buà mang theo trong người ...Lái xe cẩn thận thì không bao giờ gặp tai nạn...Đi bộ băng ngang qua đường cẩn thận nhìn phải, nhìn trái, không thấy xe tới rồi mới đi thì không bao giờ có tai nạn. Nói năng cẩn trọng thì không bao giờ có chuyện không hay đến " Hoạ tùng khẩu xuất .." Có nghiã là họa từ miệng mà tới ...Ngươì thợ máy trong xưởng cẩn thận thì không bị tai nạn lao động.

7- Lòng nóng: Hầu như ai cũng có tánh nóng khi còn trẻ, không dằn được sự nóng nãi thì dễ làm chuyện bất thiện và bất nhân ...Trong kinh Phật có câu: " Nhất tâm sân hận khởi, bá vạn chướng môn khai ..." Có nghiã là một lần nóng giận thì có đến một triệu ( bá vạn = 100 x 10 000) caí nghiệp chướng chờ mở cửa .!
Dằn được sự nóng giận không phải dễ nhưng nếu có ý dằn thì từ từ sẽ chuyễn caí tánh nóng thành cái tâm bình được khi tuổi đời chồng chất hay bước tới lục tuần thì cũng phải được thôi! Dằn được caí nóng nãi thì tránh được nhiều điều như sau:
(1) Tai qua, nạn khỏi
(2) Không bị động trước cảnh khích tướng hay trêu trọc
(3) Không bị vỡ mạch máu nảo (stroke)
(4) Áp huyết máu không bị lên , không bị nhồi máu cơ tim

8- Kềm chế lòng tà: Lòng tà là ý bất thiện như có ý ăn cấp, ăn cướp hay dâm ô. Kềm chế được những ý nghĩ không lương thiện, không chân chánh, thiếu thanh cao, thiếu trong sáng là điêù kiện ắt có và đủ cuả một con người tốt là đạo sống cuả gia tộc vậy.

9- Nhân Đức: Là lòng thương người và tánh hiền hoà. Thương ngươì và giúp người; Giúp người là làm điều tốt lành, lương thiện cho ngươì, ban ơn và bố thì cho ngươì mà không mong cầu đền đáp. Đối đãi nhau trong tình người và nghiã làm ngươì một cách chân thành và lương thiện là nhân đức, là gia đạo cuả nhà Lê vậy...

Lê Quang Đẳng